خبرگزاری تسنیم با گشایش پرونده ای با عنوان “بررسی آثار مثبت و منفی قرارداد یونیت” در تلاش است تا با شفاف سازی مسیر پیش روی توسعه صنعت برق کشور با محوریت این قرارداد خارجی، منجر به همگرایی بیشتر نظرات کارشناسان بر اساس کسب حداکثری منافع ملی شود.
گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم – محمدرضا کیاشمشکی – وزارت نیرو در حال نهایی کردن قراردادی است که منجر به جذب سرمایه خارجی برای ساخت ۵ هزار مگاوات نیروگاه در ایران خواهد شد. این هدفگذاری هم از نظر جذب سرمایه خارجی و هم از نظر افزایش ظرفیت تولید برق کشور بسیار مطلوب است اما نکته اینجاست که همه ماجرا به این دو مقوله ختم نمی شود.
قرارداد وزارت نیرو با شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه به منظور سرمایه گذاری ۳ تا ۴٫۲ میلیارد دلاری برای ساخت واحدهای نیروگاهی حرارتی در چند نقطه کشور است، در حالی که این رویکرد مورد انتقاد بخش خصوصی داخلی و برخی کارشناسان قرار گرفته است.
خبرگزاری تسنیم با گشایش پرونده ای با عنوان “بررسی آثار مثبت و منفی قرارداد یونیت” در تلاش است تا با شفاف سازی مسیر پیش روی توسعه صنعت برق کشور با محوریت این قرارداد خارجی، منجر به همگرایی بیشتر نظرات کارشناسان موافق و مخالف امضای چنین قراردادهایی بر اساس کسب حداکثری منافع ملی شود.
باید توجه داشت که نگاه صرفاً سیاه یا صرفاً سفید به هر مسئله ای می تواند بسترساز قضاوت ناعادلانه آن شود. از اینرو در این سری از گزارش های خبرگزاری تسنیم تلاش شده که تمامی نظرات موافقان و مخالفان در ابعاد مختلف امضای چنین قراردادی در کنار هم قرار گرفته و نتیجه ای منصفانه و به دور از قضاوت های شتابزده گرفته شود.
بر اساس گفته های مسئولان وزارت نیرو، نتایج بررسی های کارشناسی با توجه به رشد سالانه مصرف برق در کشور و سیاست های توسعه صادرات برق و توسعه صنعتی حاکی از این است که نیاز به افزایش ظرفیت تولید برق به میزان ۵ هزار تا ۵ هزار و ۲۰۰ مگاوات در هر سال داریم.
در طی سالهای گذشته، میزان افزایش ظرفیت های سالانه تولید برق کشور بسیار با این رقم فاصله داشته و مهمترین دلیل سر به سر شدن تولید و مصرف برق در پیک مصرف سال ۹۵ و جلوگیری از بروز خاموشی های گسترده با پیک سایی، همین کمبود پروژه های جدید بهره برداری شده در بخش تولید برق بوده است.
در طول سال ۹۴ میزان افزایش ظرفیت تولید برق کشور حتی به ۱۰۰۰ مگاوات هم نرسید و برنامه ریزی شده در طول سال ۹۵ در مجموع حدود ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور نسبت به سال ۹۴ افزوده شود.
همانطور که در نمودار بالا مشخص است، تنها در سال ۸۹ نزدیک به ۵ هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید برق در کشور داشتیم و در سالهای بعد، هدفگذاری افزایش سالانه ظرفیت ۵ هزار مگاواتی تولید برق محقق نشده است.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اخیراً با انتشار گزارشی اعلام کرده: “میزان تقاضای برق کشور روندی افزایشی دارد به نحوی که حداکثر نیاز (پیک) مصرف برق کشور به صورت میانگین در ۱۰ سال گذشته سالیانه ۴٫۵ درصد رشد داشته و در سال گذشته به ۵۰ هزار و ۱۷۷ مگاوات رسید. به موازات این افزایش مصرف، میزان ظرفیت تولید برق کشور نیز به صورت میانگین سالیانه ۶٫۱ درصد رشد داشته و به ۷۴ هزار و ۱۰۳ مگاوات در سال ۱۳۹۴ رسید. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی امریکا، ایران در سال ۲۰۱۲ از نظر میزان ظرفیت تولید برق رتبه اول در منطقه و رتبه چهاردهم را در جهان داشته است. با این وجود، توسعه نیروگاههای کشور در سالهای اخیر متناسب نیاز نبوده و علیرغم اینکه قرار بود در طول سالهای برنامه پنجم توسعه به ظرفیت تولید برق کشور ۲۵ هزار مگاوات اضافه شود ولی بخش قابل توجهی از این میزان محقق نشده است. ظرفیت نیروگاهی افزوده شده در سال ۱۳۹۴ معادل ۹۴۱ مگاوات و نشان دهنده رشد ۱٫۳ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۳ است که رقم بسیار پایینی به شمار می رود. بر اساس برآوردهای وزارت نیرو در برنامه ششم توسعه مقر گردیده است که ۲۶ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شود که نیاز به افزایش میانگین سالیانه ۵ هزار و ۲۰۰ مگاوات را نشان می دهد.”
ظرفیت فعلی (اسمی) تولید برق کشور ۷۵ هزار و ۸۷۵ مگاوات است. «هوشنگ فلاحتیان» معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در خصوص میزان افزایش ظرفیت تولید برق کشور به تسنیم گفت: “ظرف سه سال گذشته تا این تاریخ (نیمه شهریور ۹۵)، ۶ هزار مگاوات نیروگاه جدید وارد مدار شده و تا پایان سال ۱۰۰۰ مگاوات دیگر اضافه می کنیم تا خودمان را برای تابستان ۹۶ که حساسایت ها در تأمین برق هم بیشتر است آماده کنیم.”
از اینرو، ظرفیت تولید برق کشور در پایان سال ۹۵ به حدود ۷۶ هزار و ۸۰۰ مگاوات خواهد رسید. طبق گفته «حمید چیات چیان» وزیر نیروی ایران تا پایان برنامه ششم توسعه ( سال ۱۴۰۰) باید ظرفیت تولید برق کشور به حدود ۱۰۱ هزار مگاوات برسد؛ با این وجود، باید حدود ۲۵ هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید برق در ۵ سال اجرای برنامه ششم توسعه محقق شود.
در پایان نخستین بخش از پرونده “بررسی آثار مثبت و منفی قرارداد یونیت” این نتیجه حاصل می شود که نیاز داریم در طول سال ۹۶ به عنوان نخستین سال اجرای برنامه ششم توسعه حداقل ۵ هزار مگاوات ظرفیت جدید تولید برق وارد مدار بهره برداری شود و این رویه می بایست تا سال پایانی اجرای این برنامه ادامه یابد و وزارت نیرو نیز از هم اکنون باید به فکر انعقاد قرارداد و شروع عملیات اجرایی پروژه های جدید در بخش افزایش ظرفیت تولید برق برای سالهای سوم تا پنجم برنامه ششم توسعه باشد.
در بخش های بعدی این پرونده به نقش سرمایه گذاری خارجی در رفع این نیاز و بهترین راه حل های تأمین نیاز توسعه ای صنعت برق خواهیم پرداخت.
